Πανελλαδικές 2022: Αυτές είναι οι απαντήσεις των θεμάτων σε Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία

Με Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία έκαναν την αρχή στις πανελλαδικές εξετάσεις σήμερα οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ).

Οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες κλήθηκαν να αναπτύξουν τις σκέψεις τους γύρω από την ιστορική μνήμη, βασιζόμενοι σε δοκίμιο του Ραϋμόνδου Αλβανού, σε ομιλία της Κικής Δημουλά, και σε διήγημα του Θανάση Βαλτινού.

Το in σε συνεργασία με το φροντιστήριο «Ορόσημο Πειραιά» δημοσιεύει τις ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα των Νέων Ελληνικών.

ΘΕΜΑ Α

A1. Κατά τον συγγραφέα, επιβάλλεται η γνώση της ιστορίας, καθώς κληρονομούμε από τις  παρελθούσες γενιές γνώσεις, ιδανικά και αντιλήψεις. Αν και εμείς οι ίδιοι συνδράμουμε τη  διαμόρφωση της ιστορίας και την τύχη των μελλοντικών γενεών, είναι ωφέλιμο να αντιληφθούμε ότι η γνώση του παρελθόντος συμβάλλει στην αντίληψη του παρόντος και του πολιτισμού.  Αυτή ,παράλληλα, διαδραματίζει ρόλο στην αποφυγή σφαλμάτων και στην αξιοποίηση των
θετικών επιτευγμάτων του παρελθόντος όπως και στην αυτοσυνειδησία.

ΘΕΜΑ Β

Β1.
α. Λ
β. Λ
γ. Σ
δ. Σ
ε. Σ

Β2.α. Ο τίτλος είναι ρηματικός και εκφράζεται με ερώτηση. Επίσης, είναι σύντομος σε έκταση,  άρα, ευσύνοπτος. Ακόμα, ο επικοινωνιακός ρόλος του τίτλου έγκειται στην προσέλκυση του ενδιαφέροντος και του προβληματισμού του δέκτη-αναγνώστη, προσδίδοντας στο κείμενο αμεσότητα, παραστατικότητα και ζωντάνια. Σε αυτό διαδραματίζει ρόλο και η διαλογική μορφή που προσδίδεται από τον τίτλο. Επιπλέον, ο τίτλος προϊδεάζει τον αναγνώστη για τον θεματικό
άξονα του κειμένου

Β2.β. Με τον ευθύ λόγο παρουσιάζονται αυτούσια τα λόγια διάφορων ομιλητών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι ομιλητές είναι φοιτητές του συγγραφέα. Έτσι προσδίδεται αληθοφάνεια και ο λόγος αποκτά προφορικότητα, οικειότητα, ζωντάνια, παραστατικότητα και αμεσότητα. Ακόμα, διακόπτεται η μονοτονία του λόγου, με συνέπεια να ελκύεται το ενδιαφέρον του δέκτη. Επίσης, ο συγγραφέας επιδιώκει να αποδώσει με πιστότητα και εγκυρότητα τις απόψεις που επικαλείται. Επιπροσθέτως, το ύφος καθίσταται λιγότερο επίσημο.

Β3.
Η Κική Δημουλά προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τον αναγνώστη σχετικά με τον ρόλο της επετείου  στη διατήρηση της μνήμης. Αυτό το επιτυγχάνει με τις εξής γλωσσικές επιλογές:

α) Χρήση μεταφορικών φράσεων ,όπως (συντονίζει …. σημαίας) : Πέρα από τη νοηματική έμφαση και το αισθητικό αποτέλεσμα που επιτυγχάνεται, η Δημουλά θέλει να δείξει ότι ο προσωπικός ηρωισμός συνδέεται με τον πατριωτισμό.
β) Χρήση ά ενικού προσώπου. (επανέλθω, δώσω) : Προσδίδει στο ύφος βιωματικό χαρακτήρα, ενώ θέλει να τονίσει τις προσωπικές τις θέσεις σχετικά με το ζήτημα.
γ) Επαναλήψεις (ιδού- ιδού / γενέθλια, γενέθλια ,γενέθλια): Προσδίδουν έμφαση, κυρίως ως προς τις αναμνήσεις που ανακαλεί το κάθε άτομο.

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Το ταγάρι αποτελούσε ένα οικογενειακό κειμήλιο που κληροδοτούνταν από γενιά σε γενιά. Συμβολίζει επομένως την ιστορία της οικογένειας, κάτι που δηλώνεται εξαρχής στον τίτλο του κειμένου (οικογενειακή ιστορία) καθώς ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ιστορίες και τα βιώματα των κατόχων του. Μεταφέρει λοιπόν “πράγματα για μια ζωή”, τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα δηλαδή όσων το χρησιμοποίησαν. Η χρήση α’ ενικού φανερώνει τον βιωματικό χαρακτήρα και τον
εξομολογητικό τόνο των μελών της οικογένειας. Χαρακτηριστική είναι επίσης η χρήση ευθέος λόγου “Γιατί τι θα έχω παραπάνω εκεί;” με τον οποίο η γιαγιά παραδέχεται ότι το παρόν και ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν έχουν να της προσφέρουν κάτι παραπάνω. Σε προσωπικό επίπεδο, θεωρώ ότι το ταγάρι θα αποκτούσε μία περίοπτη θέση μεταξύ των άλλων οικογενειακών κειμηλίων. H ιστορία που κουβαλά αποτελεί πολύτιμο εφόδιο, όχι μόνο στη γνώση του παρελθόντος και των συνακόλουθων συνθηκών ζωής, αλλά αποδεικνύεται και χρησιμότατο εργαλείο στην αποφυγή μελλοντικών σφαλμάτων και στην καλύτερη κατανόηση του προορισμού μας. Κατά συνέπεια, θα κρατούσα το ταγάρι ως σύμβολο του παρελθόντος αλλά και ως χρηστικό αντικείμενο του παρόντος.

Δ.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Η περσινή και η φετινή χρονιά συνδέθηκαν με επετείους πολύ σημαντικών ιστορικών γεγονότων. Έντονος, λοιπόν, είναι ο προβληματισμός της κοινής γνώμης για την αξία της γνώσης, του έργου και της δράσης των προηγουμένων γενιών. Χαρακτηριστική είναι και η φράση του Ρ.Α. για το ζήτημα αυτό. Συνεπώς, αποτελεί αδήριτη ανάγκη να παρουσιαστεί η αξία της ιστορικής γνώσης.

Ά ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Αρχικά, η ιστορική γνώση διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην μεταβίβαση γνώσεων από γενιά σε γενιά και είναι πηγή έμπνευσης για νέες δημιουργίες. Ακόμα, η γνώση του παρελθόντος συνδέεται με το να αντλούνται παραδείγματα είτε προς μίμηση είτε προς αποφυγή, για να λαμβάνονται οι πιο ωφέλιμες αποφάσεις για κάθε περίσταση.Επίσης, όταν το κοινωνικό σύνολο πραγματοποιεί σημαντικές προσπάθειες, έχοντας θέσει ως στόχο να διαφυλάσσει κοινές αξίες του παρελθόντος, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αναπτύσσεται η συνοχή μεταξύ των μελών του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα μέλη να αγωνίζονται από κοινού,
ώστε να καταπολεμηθούν τα σοβαρά προβλήματα που τα απασχολούν. Επιπλέον, είναι πολύτιμος ο ρόλος που διαδραματίζει η γνώση της ιστορίας στο να αναπτύξουν οι
άνθρωποι την αγάπη τους για την πατρίδα τους, χωρίς όμως να υπερβαίνουν τα όρια και να οδηγούνται στον εθνικισμό. Με αυτόν τον τρόπο, επικρατεί ο σεβασμός μεταξύ των διαφορετικών εθνών και καλλιεργείται η ειρήνη μεταξύ τους.

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Είναι αλήθεια ότι , για να αναπτυχθεί το ενδιαφέρον για τη γνώση του παρελθόντος, χρειάζεται να αξιοποιηθούν διάφοροι βιωματικοί τρόποι.

Β΄ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Αρχικά, το σχολείο είναι απαραίτητο να διοργανώνει εκπαιδευτικές εκδρομές μαθητών σε χώρους μνημείων . Η επίσκεψη πρέπει να είναι πολύ καλά οργανωμένη και ψυχαγωγική, επειδή με αυτόν τον τρόπο, που είναι ευχάριστος, οι μαθητές θα διδαχτούν πολλά για την ιστορία και θα καταλάβουν ότι η αξία της είναι πολύτιμη. Ένας ακόμα τρόπος ,προκειμένου να μην ατονήσει η ιστορική μνήμη, είναι η διεξαγωγή από το σχολείο διάφορων εορταστικών εκδηλώσεων με αφορμή τις πολύ σημαντικές ιστορικές επετείους. Αυτό είναι ωφέλιμο για τους μαθητές, καθώς με έναν ευχάριστο τρόπο θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις για το ιστορικό παρελθόν αλλά και θα αναπτύξουν βιωματική σχέση με αυτό. Κανείς δεν παραγνωρίζει, εκτός των άλλων, την τεράστια σημασία που έχουν οι συζητήσεις στο
πλαίσιο του σχολικού προγράμματος σχετικά με τα ιστορικά γεγονότα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση που οι συζητήσεις γίνονται από εξειδικευμένους επιστήμονες της ιστορίας, διότι οι  απόψεις τους έχουν ιδιαίτερο κύρος και επηρεάζουν πολλούς μαθητές.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Συνοψίζοντας, η αξία της ιστορικής γνώσης είναι ανεκτίμητη για πολλούς λόγους. Επομένως, κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή βιωματικών μεθόδων για να αναπτυχθεί το ενδιαφέρον προς αυτή, καθώς αυτό θα προσφέρει ποικίλα οφέλη στην κοινωνία μας.

Ονοματεπώνυμο συντάκτη

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Επειδή ζητείται προσωπική άποψη, καλό θα ήταν να χρησιμοποιηθεί και το ά πρόσωπο