Από οικόπεδα… χωράφια: Χάος για χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες που χάνουν το δικαίωμα δόμησης σε οικισμούς

Παράλληλα ανακαλούνται επεκτάσεις των οικισμών που δημιουργήθηκαν από το 1983 και μετά, σε συμμόρφωση με σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Η απόφαση αφορά οικισμούς που δεν εμπίπτουν σε παραθεριστικές παραλιακές περιοχές οι οποίες είχαν καθοριστεί σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου των νομών Αττικής, Εύβοιας, Κορινθίας, Θεσσαλονίκης, Πιερίας και Χαλκιδικής.

Εύλογα  το νέο καθεστώς έχει κάνει χιλιάδες ιδιοκτήτες να χάσουν κυριολεκτικά τη γη κάτω από τα πόδια τους, αφού τα οικόπεδά τους θα μετατραπούν σε μη οικοδομήσιμα χωράφια.  Η πλέον ριζική ανατροπή είναι ότι ιδιοκτησίες που μέχρι τώρα  βρίσκονταν εντός των ορίων του κάθε οικισμού – όπως είχαν οριστεί με αυτοδιοικητικές αποφάσεις από το 1983 και μετά –  πλέον βρίσκονται εκτός ορίων. Αυτόματα κινδυνεύουν να μετατραπούν από άρτιες και οικοδομήσιμες σε αγροτεμάχια, χάνοντας  το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους.

Το προεδρικό διάταγμα προβλέπει μεταβατικές διατάξεις για οικοδομικές άδειες που έχουν ήδη εγκριθεί αλλά και 15 κατηγορίες εξαιρέσεων για προστατευόμενες περιοχές.

Ιδιοκτήτες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης

Οι πρώτες έντονες αντιδράσεις στις δυσμενείς αλλαγές των όρων δόμησης και  οριοθέτησης των μικρών οικισμών ήρθαν από την Κρήτη. Η Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Νομού Ηρακλείου (ΕΝΙΔΑΝΙ), μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), απήυθυνε αγωνιώδη επιστολή στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρο Παπασταύρου.

Ο πρόεδρος της ΕΝΙΔΑΝΙ και  αντιπρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Κώστας  Αράπογλου, προειδοποίησε ότι η μείωση των ορίων των υφιστάμενων οικισμών, θα μετατρέψει χιλιάδες ιδιοκτησίες σε μη οικοδομήσιμες, με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή τους.

Ο ίδιος υπενθυμίζει το αρνητικό προηγούμενο με τις δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτησίες ανά την επικράτεια, που απαξιώθηκαν μετά την κατάργηση των παρεκκλίσεων στην εκτός σχεδίου δόμηση (Ν4759/2020), καθώς μετατράπηκαν από οικόπεδα σε αγροτεμάχια.

«Οι ραγδαίες και δυσμενείς εξελίξεις αυτές είναι φανερό ότι παραβιάζουν βάναυσα τις διατάξεις περί προστασίας της ιδιοκτησίας, τόσο του Συντάγματός μας, όσο και όλων των διεθνών συνθηκών στις οποίες έχει προσχωρήσει η χώρα μας» σημειώνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων.

 Πλήγμα στις τοπικές οικονομίες

Οι ενώσεις των ιδιοκτητών χτυπάνε καμπανάκι για τη συρρίκνωση των ορίων των οικισμών, η οποία θα πλήξει και τις τοπικές οικονομίες. Το γεγονός αυτό με τη σειρά του θα εντείνει την αστυφιλία και την ερήμωση της υπαίθρου. Επιπλέον, υπογραμμίζουν, ότι  θα οξύνει το στεγαστικό πρόβλημα για τους δημόσιους υπάλληλους που διορίζονται στην περιφέρεια και για τους εποχικούς εργαζόμενους – στον τουρισμό και τις αγροτικές εργασίες – που ήδη ασφυκτιούν από τα πανύψηλα ενοίκια και την έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών.

Ως ύστατο  επιχείρημα για να πείσουν την κυβέρνηση να αναθεωρήσει οι ιδιοκτήτες επισείουν τον κίνδυνο να επηρεαστεί αρνητικά το «βαρύ πυροβολικό» των ξένων επενδύσεων, που δεν είναι άλλο από το real estate, μέσω και της Golden Visa.

Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, εξαιτίας των νέων αλλαγών, σε συνδυασμό με τις απαγορεύσεις στην εντός σχεδίου δόμηση λόγω της αμφισβήτησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, «χιλιάδες ξένοι που έχουν επενδύσει στη χώρα μας ενδέχεται  να χάσουν κάθε εμπιστοσύνη λόγω της απαξίωσης των επενδύσεών τους, και να δημιουργηθεί διεθνώς η αντίληψη ότι το ελληνικό κράτος φέρεται αναξιόπιστα στους επενδυτές»

Αντιδράσεις από την ΚΕΔΕ

Την αναστάτωση που έχει προκληθεί στις τοπικές κοινωνίες αντανακλά και η αντίδραση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Με ομόφωνη απόφασή της είχε εκφράσει τη διαφωνία της με το προωθούμενο σχέδιο ΠΔ, ιδίως σε ό,τι αφορά τον επανακαθορισμό των ορίων των οικισμών. Η ΚΕΔΕ έχει αιτηθεί συνάντηση με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εξεύρεση μιας εφαρμόσιμης λύσης.

Μισόλογα από την κυβέρνηση

Σε μπελά έχει μπει και η κυβέρνηση, αφού  δημιούργησε ένα γόρδιο δεσμό που δεν λύνεται. Το νέο πλαίσιο οριοθέτησης των οικισμών, τη φέρνει απέναντι σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού,  ιδίως από τη (μικρο)μεσαία τάξη την οποία θεωρητικά θέλει να βοηθήσει να ορθοποδήσει.  Παράλληλα χάνει και την έξωθεν καλή  μαρτυρία για τους επενδυτές επί των ακινήτων, τους οποίους επιθυμεί να προσελκύσει.

Τα κάστανα από τη φωτιά ανέλαβε να βγάλει, μοιράζοντας μισές υποσχέσεις, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Ευθύμιος Μπακογιάννης.

Όμως, όπως παραδέχθηκε σε δημόσια δήλωσή του, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια αντίδρασης. Άλλωστε το ΣτΕ απέρριψε ως μη νόμιμο  προηγούμενο σχέδιο Π.Δ. που αποδεχόταν τις οριοθετήσεις οικισμών μετά το 1983, με νομαρχιακές αποφάσεις. Το ΣτΕ θεωρεί ότι οι νομάρχες «αφενός έπραξαν αναρμοδίως και αφετέρου επέκτειναν τα όρια των οικισμών πολύ περισσότερο από ότι μπορούσε να τεκμηριωθεί». Με άλλα λόγια «ξεχείλωσαν» αυθαίρετα τους οικισμούς, με ρουσφετολογικές αποφάσεις για να ικανοποιήσουν την εκλογική τους πελατεία.

Όπως δήλωσε ο Γ. Γραμματέας του ΥπΠΕν, μια ενδιάμεση λύση είναι να οργανώσει τις «γκρίζες» περιοικιστικές ζώνες που θα προκύψουν, σε Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ), με  ειδικούς όρους δόμησης. Οι περιοχές αυτές χωρίς να είναι εντός οικισμού θα έχουν καθορισμένες χρήσεις γης και μικρότερη αρτιότητα από προβλέπεται για τις εκτός σχεδίου περιοχές. Το κατώτερο όριο για την αρτιότητα δεν έχει ακόμα καθοριστεί, με τον γενικό γραμματέα να αναφέρει ενδεικτικά τα δύο με τέσσερα στρέμματα, με την προϋπόθεση ότι τα οικόπεδα θα έχουν πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο.

Τι δηλώνουν κυβερνητικά στελέχη στο «Βήμα»

Κυβερνητικά στελέχη μιλώντας στο «Βήμα», σε σχετικό ρεπορτάζ της Μάχης Τράτσα, αφήνουν να εννοηθεί ότι βρίσκεται υπό επεξεργασία ένα σχέδιο ρύθμισης, χωρίς όμως να αφήνουν πολλά περιθώρια ευελιξίας.  Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι με τις σχεδιαζόμενες «μεσοβέζικες» αλλαγές, δεν θα μπορέσει να σωθούν μικρά οικόπεδα των 300 ως 500 τ.μ., αλλά θα περιοριστεί ο αριθμός εκείνων που απαξιώνονται.

Οι δυνατότητες παρέμβασης είναι δύο – είτε με νομοθετική ρύθμιση η οποία θα πρέπει να «αντέξει» αν υπάρξει καμιά προσφυγή στο ΣτΕ είτε με προεδρικό διάταγμα που επίσης πρέπει να περάσει από τον έλεγχο του ΣτΕ.

Πηγή: in.gr