93 χρόνια Θρύλος

Στις 10 Μαρτίου του 1925, δύο μικρότεροι τοπικοί σύλλογοι του Πειραιά, ο Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Πειραιώς και ο Όμιλος Φιλάθλων Πειραιώς ενώθηκαν… εις σάρκα μίαν και «γέννησαν» έναν Θρύλο: ο Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς είχε έρθει στην αθλητική καθημερινότητα της χώρας για να… μείνει!

Έκτοτε, ο Ολυμπιακός μετατράπηκε σε ένα κοινωνικό φαινόμενο. Το μόνο που πιθανότατα μπορεί να περιγράψει τον Θρύλο -όπως έγινε γνωστός σε φίλους και εχθρούς- είναι ότι έκτοτε δημιουργεί τα δύο πιο έντονα και εκ διαμέτρου αντίθετα ανθρώπινα συναισθήματα: την αγάπη και το μίσος.

Με αφορμή λοιπόν τα 93α γενέθλια του «έφηβου», το SDNA θυμίζει πως ξεκίνησε η «ερυθρόλευκη» ιστορία, ένα βραδάκι της 10ης Μαρτίου του ’25 στην ταβέρνα του Μοίρα στον Πειραιά…

Η «γέννηση» και το όνομα

 

Στα μέσα τις δεκαετίας του 1920 ο κόσμος άλλαζε. Άλλαζαν οι ιδέες των ανθρώπων και κατ’ επέκταση οι κοινωνίες που δημιουργούσαν. Αν ληφθεί μάλιστα ως δεδομένο ότι ο αθλητισμός αποτελεί μια μικρογραφία κάθε κοινωνίας, τότε η αντίστοιχη ελληνική είχε τεράστια ανάγκη για μια μεγάλη αλλαγή. Για κάτι φρέσκο το οποίο θα συμβόλιζε το πάθος των ανθρώπων για ζωή. Όπερ και εγένετο την 10η Μαρτίου του 1925…

«Συνίσταται εν Πειραιεί υπό τον τίτλον “Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς” σωματείον, ούτινος σκοπός είναι η ανάπτυξις της σωματικής αγωγής παρά τη νεολαία και η κατά πάντα φίλαθλον τρόπον εξύψωσις αυτής» ανέγραφε το σχετικό καταστατικό και ο λαοφιλέστερος και πιο επιτυχημένος ελληνικός σύλλογος, είχε μόλις «γεννηθεί».

Το χρώμα του πάθους

Ο νέος σύλλογος δημιουργήθηκε ούτως ώστε να αποτελέσει συνώνυμο της αθλητικής ισχύς, της ευγενής άμιλλας, της δίκαιης νίκης, του ήθους, της δύναμης, του πάθους. Έννοιες που εμπεριέχονται στην πιο αγνή μορφή τους στο Ολυμπιακό πνεύμα και το Αθλητικό Ιδεώδες της Αρχαίας Ελλάδας. Μεγάλοι εμπνευστές της ιδέας του νέου συλλόγου ήταν οι θρυλικοί «Ανδριανοπουλαίοι» και ο Νότης Καμπέρος, μορφές των οποίων τα ονόματα μετέπειτα θα γράφονταν με χρυσά γράμματα στην ιστορία του. Την ιδέα τους και ότι αυτή πρέσβευε, την αποτύπωσαν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο στο έμβλημα και τα χρώματα του συλλόγου. Επιλέχθηκε η χαρακτηριστική μορφή ενός νεαρού δαφνοστεφανωμένου ολυμπιονίκη και για χρώματα το κόκκινο και το λευκό. Το κόκκινο της φωτιάς, του πάθους και του θριάμβου και το λευκό της ηθικής, της αγνότητας και της καθαρότητας.

 

Με όνομα βαρύ σαν Ιστορία

«Νονός» του συλλόγου ήταν ο Νότης Καμπέρος, ανώτατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού (και όχι αεροπόρος όπως συγχέεται το πρόσωπό του με αυτό του θρυλικού αδερφoύ του, Δημήτρη, ο οποίος, αφού πολέμησε στους βαλκανικούς πολέμους, λόγω της παράτολμης και γενναίας δράσης του έμεινε στην ιστορία με το παρατσούκλι «τρελοκαμπέρος», χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα στη γλώσσα μας). Το «Ολυμπιακός» του Καμπέρου συμπληρώθηκε από τον βιομήχανο, βουλευτή και μετέπειτα δήμαρχο Πειραιά, Μιχάλη Μανούσκο για να πάρει την τελική μορφή του «Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς». Όνομα κατ’ εξοχήν ελληνικό και αθλητικό προκειμένου να αποτυπώνει ακριβώς τα ιδεώδη που πρέσβευε ο σύλλογος, τονίζοντας παράλληλα την επίδραση που θα είχε στην ιστορία του ο φίλαθλος κόσμος του Πειραιά -αρχικά- και μετέπειτα ολόκληρης της χώρας.

 

Από το «Νησί», στο Λιμάνι

 

Όσον αφορά στα χρώματα, πέρα από την νοηματική προσέγγιση της επιλογής τους, λέγεται πως εμπνευστής τους ήταν ο Γιάννης Ανδριανόπουλος, ο πρεσβύτερος των επτά αδερφών Ανδριανόπουλων (Γιάννης, Γιώργος, Ντίνος, Βασίλης, Λεωνίδας, Στέλιος, Αριστείδης), συνιδρυτών του Ολυμπιακού (πλην του Αριστείδη). Σπούδασε Νομικά στο Κέμπριτζ και σύμφωνα με μια εκδοχή «υιοθέτησε» τα χρώματα του εμβλήματος του πανεπιστημίου, ενώ βάσει άλλης «δανείστηκε» αυτά της Άρσεναλ, της οποίας υπήρξε θαυμαστής. Αυτό που είναι πιο πιθανό να ισχύει είναι ένας συνδυασμός των δύο, ενώ ο ίδιος ήταν που είχε και την ιδέα για τις κάθετες ερυθρόλευκες ρίγες στη φανέλα.

 

Η ιστορία πριν την… Ιστορία

Η ίδρυση του Ολυμπιακού δεν ήταν απλή υπόθεση. Η ημερομηνία μπορεί να παραμένει η 10η Μαρτίου 1925, ωστόσο έχουν προηγηθεί πάρα πολλά γεγονότα που έβαλαν το νερό στο αυλάκι της δημιουργίας του ενδοξότερου ελληνικού συλλόγου.

 

Το 1894 ιδρύεται ο Πειραϊκός Σύνδεσμος. Στα επόμενα χρόνια έγιναν μέλη του οι Γιάννης, Γιώργος και Βασίλης Ανδριανόπουλος, ο Γιώργος Χατζηανδρέου, ο Φίλιππος Κουράντης, ο Νίκος Πανόπουλος και ο Χρήστος Πέππας. Στις αρχές του 1924, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος ενώνεται με την Πειραϊκή Ένωση που είχε ιδρυθεί το 1909. Από τα σπλάχνα των δύο, δημιουργείται ο Αθλητικός και Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Πειραιώς. Ο ΑΠΣΠ κατακτά το πρωτάθλημα Κέντρου (το Εθνικό Πρωτάθλημα δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη) όμως οι διαφορές μεταξύ των παικτών οδηγούν στη διάλυσή του τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Οι αδελφοί Ανδριανόπουλοι και ο τερματοφύλακας Κώστας Κλειδουχάκης δημιούργησαν τον Ολυμπιακό Όμιλο Πειραιώς, ενώ οι Χατζηανδρέου, Φερλέμης και Πέππας ίδρυσαν τον Πειραϊκό Όμιλο. Οι δύο πλευρές, στην προσπάθειά τους για επιβολή επί της άλλης, εμπλέκουν στη «διαμάχη» τους και τον Όμιλο Φιλάθλων Πειραιώς, ο οποίος χωρίστηκε στα δύο. Όταν πια κατακάθεται η σκόνη και με όλες αυτές τις ομάδες ουσιαστικά διαλυμένες, φτάνει η ιστορική 10η Μαρτίου του 1925. Σε μια ιστορική συνεδρίαση στην ταβέρνα του Μοίρα, στην οδό Τζαβέλα στον Πειραιά, αποφασίζεται η ίδρυση του Ολυμπιακού.

 

Τα ιδρυτικά μέλη

Πέρα από τους εμπνευστές της ιδέας του Ολυμπιακού, υπήρξαν ουκ ολίγοι επιφανείς άνδρες της εποχής που στήριξαν τον σύλλογο με τον χρόνο και το χρήμα τους. Μεταξύ άλλων ήταν ο βιομήχανος Μιχάλης Μανούσκος, ο Νότης Καμπέρος, ανώτατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, ο επιχειρηματίας Ανδρέας Ανδριανόπουλος, ο Σταύρος Μαραγκουδάκης, διευθυντής του Ταχυδρομείου, ο Νίκος Ανδρόνικος, έμπορος, ο Δημήτρης Σκλιάς, αξιωματικός του Στρατού, ο Νικόλαος Ζαχαρίας, δικηγόρος, ο Αθανάσιος Μέρμηγκας, συμβολαιογράφος, ο Ιωάννης Κεκκές, χρηματομεσίτης και φυσικά ολόκληρη η οικογένεια Ανδριανόπουλου.

 

Το πρώτο ΔΣ του Ολυμπιακού αποτέλεσαν οι: Μιχάλης Μανούσκος (πρόεδρος), Νότης Καμπέρος (αντιπρόεδρος), Τριαντάφυλλος Κρέμος (αντιπρόεδρος), Σταύρος Μαραγκουδάκης (γεν. γραμματέας), Θανάσης Κόκκινος (ταμίας), Παναγιώτης Λαγουρατζής (έφορος), Κώστας Κυρίμης, Νίκος Ζαχαρίας, Γιάννης Λουλουδάκης και Ε. Κασιμάτης.

 

 

Τα θεμέλια

Στα πρώτα χρόνια της «ζωής» του, ο Ολυμπιακός είχε παίκτη-προπονητή τον Γιάννη Ανδριανόπουλο. Ο «δάσκαλος», όπως ήταν το προσωνύμιο που του είχαν προσδώσει λόγω της μόρφωσής του, έμαθε τα μυστικά του ποδοσφαίρου και της τακτικής του από τους ανθρώπους που δημιούργησαν το σπορ κατά τη διάρκεια των χρόνων που φοιτούσε στην Αγγλία. Παρέμεινε στο «τιμόνι» της ομάδας για τα δύο πρώτα χρόνια μετά την ίδρυσή της και φυσικά συνέβαλε τα μέγιστα στο να μπουν τα θεμέλια αυτού που είναι σήμερα ο Ολυμπιακός. Ιστορικό πρώτο παιχνίδι που έδωσαν οι «ερυθρόλευκη» το φιλικό της 30ης Απριλίου 1925. Αντιμετώπισαν την ισχυρή -για τα δεδομένα της εποχής- επίλεκτη γαλλική ομάδα του πολεμικού πλοίου «Ζαν Ντ’ Αρκ» την οποία και συνέτριψαν με 5-0!

 

Τα πρώτα «αστέρια»

Η βασική 11άδα της ομάδας στον πρώτο της χρόνο αποτελούταν από τους Κλειδουχάκη, Γ.Αλεκάκη, Β.Βασιλείου, Πεζώνη, Μιχ. Λεκκό, Σωτ. Βλάσση (αυτοκτόνησε το 1927 για αισθηματικούς λόγους), Παν. Λεκκό, Γιάννη, Γιώργο, Ντίνο και Βασίλη Ανδριανόπουλο. Τα επόμενα χρόνια στο δυναμικό της προστέθηκαν οι Κουράντης, Πανόπουλος, Γεροντάκης, ο αρμένικης καταγωγής, Αχαρονιάν Χορέν, ο Λ.Καλογερόπουλος (τερματοφύλακας που μεταγράφηκε από τον Παναθηναϊκό, ο πρώτος που το έκανε), οι Σοφράς, Πρινέας και αργότερα, το 1928, ο Αχιλλέας Γραμματικόπουλος.

 

Παράλληλα, το 1927, σε μια ακόμη πρωτοποριακή κίνηση για την εποχή στον ελληνικό αθλητισμό, ο Γιάννης Ανδριανόπουλος παραδίδει τη θέση του στον πάγκο της ομάδας στον πρώτο ξένο προπονητή που ήρθε στη χώρα μας. Αυτός ήταν ο Τσέχος και επί ενάμιση χρόνο προπονητής της Μπαρτσελόνα, Γιαν Κοψίβα (μετέπειτα προπονητής της Εθνικής ομάδας και του Εθνικού). Οι ιδέες και οι γνώσεις του για το ποδόσφαιρο, σε συνδυασμό με τις «αγγλικές» βάσεις που είχε βάλει ο Ανδριανόπουλος είναι που δημιούργησαν τον «Θρύλο» του ελληνικού ποδοσφαίρου. Παρέμεινε στον πάγκο του συλλόγου για τρία χρόνια (1927-1930) ενώ την δεκαετία του ’30 επέστρεψε άλλες δύο φορές.

 

 

Η «γέννηση» του… επί χόρτου Θρύλου

 

Ο Ολυμπιακός, με τα πέντε αδέρφια στη σύνθεσή του, τον Γιάννη, τον Γιώργο, τον Ντίνο, τον Βασίλη και τον Λεωνίδα, παρόλο που δεν αγωνίστηκε στο πρώτο Εθνικό Πρωτάθλημα, το 1928, λόγω των προστριβών του περίφημου ΠΟΚ (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, Κωνσταντινουπολίτες) με την νεοϊδρυθείσα ΕΠΟ (το 1926) κατάφερε στην πρώτη πενταετία του να πετύχει στους αγωνιστικούς χώρους της Ελλάδας πράγματα ασύλληπτα τόσο για την εποχή όσο και για τις δεκαετίες που θα ακολουθούσαν. Κέρδισε τα δύο Κύπελλα Πάσχα το 1928 και 1929, στα οποία συμμετείχαν ομάδες από τη Σερβία, την Ουγγαρία και την Ρουμανία αλλά και ο Παναθηναϊκός και η ΑΕΚ. Στο ίδιο διάστημα, είχε παράλληλες επιτυχίες με ομάδες του εξωτερικού, όμως το μεγαλύτερο επίτευγμά του δεν ήταν αυτό.

 

Από τις 14 Μαρτίου 1926 έως και τις 3 Μαρτίου 1929 -για τρία ολόκληρα χρόνια- ο Ολυμπιακός παρέμεινε αήττητος κόντρα σε ελληνικές ομάδες! Ο Τύπος της εποχής είχε κάνει το θαύμα του, με το νέο προσωνύμιο που του προσέδωσε:

 

Θρυλικές επιτυχίες

Ήδη, από τον πρώτο χρόνο, το 1925, ο Ολυμπιακός είχε αρχίσει να μοιράζει… απλόχερα τα γκολ στους αντιπάλους του, με αποτελέσματα όπως το 3-1 επί του Άρη και το 6-1 επί του Ηρακλή. Μοναδικός που γλίτωσε με τον… συνηθισμένο για αυτόν από τότε τρόπο, την τύχη, ήταν ο Παναθηναϊκός, αφού στο πρώτο μεταξύ τους ντέρμπι οι δύο ομάδες ήρθαν ισόπαλες 3-3 παρά την «βροχή» ευκαιριών από τους «ερυθρόλευκους». Την επόμενη σεζόν, το «μενού» περιελάμβανε νίκες όπως: 4-0 με Ηρακλή, 2-0 με Απόλλων, 4-1 με Εθνικό. 5-2 με ΑΕΚ, 3-2 με ΠΑΟ. Πρώτη του ήττα επί ελληνικού εδάφους ήταν το 2-1 από τον Παναθηναϊκό στο πρώτο μεταξύ τους ματς για τη σεζόν και το οποίο ήταν «καρμπόν» με το 3-3 της περασμένης χρονιάς. Την σεζόν 1926-27, ο Θρύλος παρέμεινε αήττητος από ελληνική ομάδα! Διέσυρε 7-1 τον ΠΑΟΚ, 6-2 την ΑΕΚ, 4-2 τον Ηρακλή, 3-2 τη Λέφσκι Σόφιας, ενώ οι μοναδικές δύο ισοπαλίες ήταν ένα 2-2 με τον Ηρακλή και κόντρα στην κορυφαία προπολεμική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας, την Μπεογκράτσκι Βελιγραδίου, με το ίδιο σκορ. Η συγκεκριμένη ομάδα πριν παίξει με τον Ολυμπιακό είχε ήδη συντρίψει ΠΑΟ (5-1) και ΑΕΚ (3-1).

 

Συγκεκριμένα και ενώ οι νίκες συνεχίζονταν με αμείωτο ρυθμό, σε αυτή την τριετία, ο Ολυμπιακός έδωσε 36 αγώνες κόντρα σε ελληνικές ομάδες και ο απολογισμός ήταν 30 νίκες και 6 ισοπαλίες με τέρματα 124-42! Όσον αφορά στα 18 παιχνίδια με ξένους αντιπάλους, νίκησε στα δέκα, ήρθε δύο φορές ισόπαλος και έχασε τα έξι, με τέρματα 57-38.

 

Ο Θρύλος του ελληνικού αθλητισμού είχε μόλις γεννηθεί.